تأثیر مؤلفه‌های خوانایی محیط بر اضطراب دانشجویان؛ مطالعه موردی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

2 گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

ﺍﺧﺘﻼﻻﺕ ﺍﺿﻄﺮﺍﺑﯽ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺭﺍﯾﺞﺗﺮﯾﻦ ﺍﺧﺘﻼﻻﺕ ﺭﻭﺍﻧﭙﺰﺷﮑﯽ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺍست و تمام اقشار جامعه را به خود درگیر می‌کند اما بین نوجوانان و جوانان شیوع بیش‌تری دارد. عوامل متنوعی همچون ویژگی‌های فردی، خانواده و شیوه زندگی، مسائل اقتصادی و اجتماعی، ویروس کرونا و اعتیاد به اینترنت و فضای مجازی، در تشدید اضطراب جوانان دخیل هستند؛ اما محیط آموزشی نیز یکی از علل اصلی اضطراب جوانان است و فضای کالبدی آن می‌تواند بر روان کاربران اثر گذارد. سوال پژوهش، چگونگی تأثیر گذاری خوانایی محیط بر اضطراب دانشجویان در دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران است و فرضیه پژوهش، مؤثر بودن انواع مؤلفه‌های خوانایی، همچون کوتاهی مسیرها، دعوت‌کنندگی ورودی‌ها و مشخص بودن نشانه‌ها بر کاهش اضطراب دانشجویان است؛ در نتیجه هدف از پژوهش، استخراج مؤلفه‌های خوانایی محیط مؤثر بر کاهش اضطراب و استفاده از آن‌ها هنگام طراحی است. روش تحقیق به صورت پیمایشی و توصیفی_ تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و میدانی انجام شده است. ابزاری که استفاده شد پرسشنامه و جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه مازندران بابلسر هستند که حداقل یک ترم را در آن گذرانده‌اند. ابتدا پرسشنامه استاندارد اضطراب برای یافتن دانشجوهای مضطرب توزیع شد و سپس بر اساس نتایج از بین دانشجویان مضطرب، دو گروه مختلف به دو پرسشنامه تصویری محقق‌ساخت، یکی شامل وضع موجود و دیگری طراحی جدید که مؤلفه‌های خوانایی در آن آمده‌اند، پاسخ دادند و نتایج پژوهش حاکی از آن بوده که به ترتیب مولفه‌های دعوت‌کنندگی ورودی، دید به نشانه‌ها و مسیرهای دسترسی واضح و کوتاه با سیرکولاسیون درست، بر کاهش اضطراب دانشجویان مؤثر هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effect of Environmental Legibility Components on Students' Anxiety; A Case Study of Mazandaran University Faculty of Art and Architecture

نویسندگان [English]

  • Mohadeseh Mohamadi Naftchali 1
  • Vahid Heidarnattaj 2
1 Department of Architecture, Faculty if Art and Architecture, university of Mazandaran, Babolsar, Iran
2 Department of Architecture, Faculty of Art and Architecture, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
چکیده [English]

Anxiety Disorders are one of the most common psychiatric disorders all over the world, and it affects all sections of the society, but it is more common among teenagers and young people. Many diverse factors such as individual characteristics, family and lifestyle, economic and social issues, corona virus and addiction to the Internet and virtual spaces, are involved in the aggravation of anxiety in young people. One of the most important environments is the place that young people are educating there, cause they spend lots of time in there. The question of research is how the environmental legibility affects students' anxiety in the Faculty of Art and Architecture of Mazandaran University, and the hypothesis of the research is the effectiveness of various components of legibility, such as short paths, inviting entrances, and clarity of signs in reducing anxiety in students; As a result, the aim of the research is to extract the legibility components of the environment that are effective in reducing anxiety so designers can use them in their designs. The research method is survey and descriptive-analytical and data collection is done in library and field. Statistical Society of research were Architectural students who have spent at least one semester in Art and Architectural Faculty on Mazandaran University so the anxiety caused by entering a new environment got eliminated. The research is done in two steps. In the first step, Zang Standard questionnaire (S.A.S) has been used for architectural students to find out the State of anxiety disorders in faculty. According to results of Zang questionnaire, 55 percent of students suffer from anxiety disorder and 40 percent of that is mild anxiety, 11/7 is severe anxiety and 3/3 is Very intense anxiety and females were more anxious than male students. In the second step, the tool that was used, was a visual questionnaire that anxious architectural students with similar specifications, like their level of anxiety, gender and university degrees, answered to. Anxious students, placed in two groups. They had to respond researcher-made questionnaires; Control group questionnaire included questions related to feelings of anxiety for the current Faculty of Art and Architecture, and experimental group questionnaire included same questions for the new design of researcher, in which legibility components are included in that. The results of the study indicated that the inviting of the entrance, light and color adequate, visibility to signs, clear and short access routes with proper circulation, suitable pause and movement points to regulate population density, spatial diversity and form contrasts, use of forms familiar with the history and culture of users along with simplicity, Order and uniformity in architectural design, so that the design has the ability to remain in the mind and to be recounted, is effective in reducing students' anxiety and architects can use components in their designs. Therefore, the research hypothesis has been proven and short paths, inviting entrances, and clarity of signs are effective in reducing anxiety of students and the most important factor is inviting entrances.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental Legibility
  • Anxiety
  • University of Mazandaran

مراجع

  • امامقلی، عقیل، آیوازیان، سیمون، زاده محمدی، علی، اسلامی، سید غلامرضا. (1393). روانشناسی محیطی عرصه مشترک معماری و علوم رفتاری. نشریه علوم رفتاری، 4 (14)، 44_ 23.
  • اندرو، مک، و تی، فرانسیس. (1394). روانشناسی محیطی. ترجمه غلامرضا محمودی. تهران: انتشارات زرباف اصل.
  • بلالی اسکوئی، آزیتا، و زاده مهدی، حدیثه. (1397). دو ماهنامه علمی تخصصی پژوهش در هنر و علوم انسانی، 3 (11)، 45 -58.
  • بمانیان، محمدرضا، زارع، زهرا، دهقان، نگار، جمالیان، سمیه. (1398). تحلیل نقش جذابیت و پویایی فضایی میدان در تبدیل آن به فضای جمعی شهری (مطالعه موردی میدان نقش جهان اصفهان و میدان آزادی تهران). مدیریت شهری، (56)، 124_109.
  • بنتلی، ای­ین، الکک، آلن، مورین، پال، مک گلین، سو، اسمیت، گراهام. (1398). محیط­های پاسخده: کتابی راهنما برای طراحان. ترجمه مصطفی بهزادفر. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران. چاپ چهاردهم.
  • بهرامی­پور، منصوره، و آتش­پور، سید حمید. (1385). اضطراب آسیب شناسی و درمان. فصلنامه تازه­های رواندرمانی، 11 (41 و 42)، 71 -57.
  • پورباقر، سمیه، و عظمتی، حمیدرضا؛ صالح صدق­پور، بهرام. (1400). مقبولیت و چالش برانگیزی عوامل مؤثر بر استرس کاربران در فضاهای آموزشی دانشگاهی. دوفصلنامه اندیشه معماری، 5 (9)، 214- 201.
  • پوردیهیمی، شهرام. (1382). فضاهای باز در مجموعه­های مسکونی. فصلنامه علمی پژوهشی صفه، 36، 52_ 37.
  • تدین، بهاره، و قلعه نویی، محمود. (1395). خوانایی در منظر میدان نقش جهان و مقایسه تطبیقی آن با میدان امام علی؛ با تاکید بر نقش رنگ. ماهنامه دانش نما، 25 (248)، 160_150.
  • خداشناس، حمید. (1392). تأثیر روان شناسی محیطی بر معماری داخلی فضاهای آموزشی. سومین همایش ملی معماری داخلی و دکوراسیون.
  • سانتراک، جان دبلیو. (1397). زمینه روانشناسی. تهران: انتشارات رسا.
  • شاهچراغی، آزاده، و بندرآباد، علیرضا. (1394). محاط در محیط: کاربرد روانشناسی محیطی در معماری و شهرسازی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی تهران.
  • صیامیان، فرناز، و رستمی، راحله. (1400). بررسی تأثیر طراحی داخلی بیمارستان­ها بر بهبود سلامت روان بیماران. فصلنامه معماری سبز، 7 (5)، 26 _15.
  • ضرغامی، اسماعیل، شرقی، علی، الفت، میلاد. (1392). ویژگی­های محیطی مؤثر بر افزایش کیفیت زندگی ساکنان خانه­های سالمندان (نمونه موردی: خانه­های سالمندان ناحیه شمیرانات در استان تهران). دو فصلنامه معماری ایران، 7، 126_ 111.
  • طاهری، ثریا، و طاهری، جعفر. (1398). ارزیابی عوامل محیطی مؤثر بر سلامت روان در مجموعه­های مسکونی (مطالعه موردی مجموعه­های 512 و 600 دستگاه شهر مشهد). هویت شهر، 13 (4)، 57_ 74.
  • عبداله زاده فرد، علیرضا، و شمس­الدینی، علی. (1399). نقش کیفیت محیطی محله در سلامت روحی و روانی ساکنان (مطالعه موردی محله سنگ سیاه، کلانشهر شیراز). گروه شهرسازی دانشگاه گیلان، 4 (2)، 114 _95.
  • عزیزی، مریم، و براتی، محمد. (1393). مروری بر اختلالات اضطرابی و اقدامات پرستاری آن. مجله دانشکده پیراپزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، 9 (1)، 58_ 54.
  • علیزاده، زینب، رجالی، مهری، فیضی، آوات، افشار، حمید، حسن­زاده، عمار، ادیبی، پیمان. (1394). بررسی وضعیت اختلالات روانی (اضطراب، افسردگی و پریشانی روانی) در جمعیت بزرگسال استان اصفهان سال 1389. مجله طنین سلامت، 3 (4)، 48_ 42.
  • کاظمی­زاده، زینب، و بخشی، حمید. (1390). استرس ناشی از محیط تحصیلی دندانپزشکی و شخصیت فردی در دانشجویان دانشکده دندانپزشکی رفسنجان. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 5، 477_ 467.
  • کشمیری، هادی، سجادی، خاطره، جوانمردی، محمدحسین، زره ساز، زیبا. (1400). نقش چیدمان عرصه­بندی فعالیت­ها و گردش در فضا بر کاهش استرس و ارتقای کیفیت یادگیری. فصلنامه آموزش پژوهی دانشگاه فرهنگیان، 7 (25)، 60 _49.
  • کلانتری، حسین، و اخوت، هانیه. (1390). برنامه ریزی منظر شهری. تهران: جهاد دانشگاهی، پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری.
  • کوشا، حمیدرضا، دنگ­کوب، ثناء، برزنونی، امیرعباس. (1397). کاربرد فنون داده­کاوی برای پیشبینی وضعیت سلامت روان دانشجویان با هدف بهبود وضعیت آموزش. نشریه فناوری آموزش، 13 (2)، 157- 171.
  • لنگ، جان. (1381). آفرینش نظریه معماری، نقش علوم رفتاری در طراحی محیط. چاپ چهارم با اضافات. ترجمه علیرضا عینی­فر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • لینچ، کوین. (1389). سیمای شهر. ترجمه: منوچهر مزینی. چاپ نهم. تهران: دانشگاه تهران.
  • مطلبی، قاسم، و وجدان­زاده، لادن. (1394). تاثیر محیط کالبدی فضاهای درمانی بر کاهش استرس بیماران (بررسی نمونه موردی مطب دندان پزشکی). نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 20 (2)، 46 _35.
  • منصور حسینی، ندا، و جوان فروزنده، علی. (1396). نقش مؤلفه کالبدی– معنایی مکان­های عمومی مجتمع­های مسکونی در حضور پذیری سالمندان (مطالعه موردی: شهرک اکباتان). هویت شهر، 33 (12)، 74 -61.
  • منصوری، سید تاج­الدین، عظمتی، حمیدرضا، ضرغامی، اسماعیل. (1401). تعیین ساختار ارتباطی سلامت روان و پیشرفت تحصیلی با نقش میانجی استرس بیماری کووید- 19. نشریه نامه آموزش عالی، 15 (58)، 20_ 1.
  • نعیمی فروتنی نژاد، فریسا، رهبری­منش، کمال، البرزی، فریبا، خوانساری، شیدا. (1399). بررسی اهمیت مؤلفه­های کالبدی معماری در گونه­های مجتمع مسکونی (پراکنده، نواری، متمرکز) بر روی استرس و افسردگی (نمونه موردی: 9 مجتمع مسکونی در تهران بعد از انقلاب). فصلنامه علمی- پژوهشی آمایش محیط، (56)، 180 -153.

 

  • Appleyard, D. (1969). Why buildings are known: A predictive tool for architects and planners. Environment and Behavior, 1(2), 131-156.
  • Erwina, B. A., Turk, C. L., Heimberg, R. G., Frescoa, D. M., & Hantula, D. A. (2004). The Internet: Home to a severe population of individuals with social anxiety disorder? Journal of Anxiety Disorders, 18, 629–646.
  • Evans, GW; Cohen, S. (1987). Environmental stress. In: Stokols D, Altman I, editors, Handbook of environmental psychology, New York, Health Care Management Review, 15, pp 43 – 50
  • Fazeli, N. (2020). Corona is an Interdisciplinary Subject. Quarterly Journal of Interdisciplinary Studies in the Humanities, 12 (2), 1_ 2.
  • Herzog, T. R; Leverich, O. L. (2003). Searching for Legibility. Environment and Behavior, 35, 459-477. http://dx.doi.org/10.1177/0013916503035004001
  • Lavin, T., Higgins, C., Metcalfe, O., & Jordan, A. (2006). Health Impacts of the Built Environment. A Review. Dublin: Institute of Public Health in Ireland
  • Motalebi Esfidvajani, G. (1998). A Theory of Meaning in Architecture and Urban Design: An Ecological Approach.Unpublished doctoral dissertation, Faculty of the Built Environment, Sydney: The University of New South Wales.
  • ONeill, Michael J. (1991). Effects of signage and floor plan configuration on wayfinding accuracy. Environment and Behavior, (23) 5, 553-574.
  • Passini, R. (1984). Wayfnding in Architecture. New York: Van Nostrand Reinhold.
  • Pelgrims, Ingrid., Devleesschauwer, Brecht., Guyot, Madeleine., Keune, Hans., Nawrot, Tim S., Remmen, Roy., Saenen, Nelly D., Trabelsi, Sonia., Thomas, Isabelle., Aerts, Raf., De Clercq, Eva M. (2021). Association between urban environment and mental health in Brussels, Belgium. BMC Public Health, 21 (635). doi.org/10.1186/s12889-021-10557-7
  • Rebecca, Zarate. (2016). The Social Architecture of Anxiety and Potential Role of Music Therapy. Voices A World Forum for music therapy, 16 (1).
  • Roux, A. V. D., & Mair, C. (2010). Neighborhoods and health. Annals of the Newyork Academy of Sciences, 1186 (1), 125_ 145.
  • Seaward, B. L. (2017). Managing stress. Jones & Bartlett Learning.
  • Tiwari N, Baldwin DS. (2012). Yogic Breathing Techniques in the Management of Anxiety and Depression: Systematic Review of Evidence of Efficacy and Presumed Mechanism of Action. 228- 320.
  • Weisman, J. (1981). Evaluating Architectural Legibility: Wayـfinding in the Built Environment. Environment and Behavior, 13 (2), 189- 204.
  • Winkel, GH. (1986). The environmental psychology of the hospital: is the cure worse that the illness?. Prevention in Human Services, 4, pp 11 – 33. Vol 1, 3, No 2, PP 15-27.
  • Google Erth. (2023). دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران. Retrieved from

https://earth.google.com/web/@36.71052642,52.69082823,-0.51676891a,352.23621224d,35y,0.9521004h,0.28213453t,360r/data=CkMaQRI7CiUweDNmOGY4MDZkOWY5ZjczOWI6MHg2Y2EyZTFmMDkwNThjMmFkKhJGYWN1bHR5IG9mIEFydCBhbmQYAiABOgMKATA

  • Google map. (2023). ورودی اصلی در ضلع شمالی. Retrieved from

https://www.google.com/maps/place/Faculty+of+Art+and+Architecture,+UMZ/@36.7119834,52.6892338,17.16z/data=!4m6!3m5!1s0x3f8f806d9f9f739b:0x6ca2e1f09058c2ad!8m2!3d36.7105796!4d52.6906047!16s%2Fg%2F11c2kl81sw?entry=ttu

اندیش‌ نامه معماری
دوره 2، شماره 4
بهمن 1401
صفحه 167-182

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 بهمن 1402
  • تاریخ بازنگری: 16 فروردین 1403
  • تاریخ پذیرش: 24 اردیبهشت 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار